Manisa, Ege Bölgesi'nin ortasında bulunan, Türkiye'nin en kalabalık 14. şehridir. 'Şehzadeler Şehri' olarak bilinen Manisa, tarihimizde oldukça önemli bir yere sahiptir. Osmanlı şehzadelerinin saltanat tecrübesi kazandıkları önemli siyasi eğitim merkezlerinden biri olan Manisa, mesir macunu ve sultaniye üzümü ile tanınır. Manisa mutfağında, Ege'nin sevilen otlarına, zeytinyağına ve etli yemeklere yer verilir.
Manisa’nın neyi meşhur?
Manisa iline ait olan çok fazla yöresel lezzet bulunmaktadır. Manisa’ya gidildiğinde yenilmesi gereken ve tadılması gereken birçok lezzet bulunmaktadır. Manisa Kebabı, Salihli Odun Köftesi, Alaşehir Kapaması, Nohutlu Mantı, Simit Ekmeği, Odun Köftesi, Kula Güveci, Mantar Tatlısı, Yaprak Sarması, Börülce Tarator en meşhur olan gıdalardandır.
Kula Şekerli Pidesi, Kabaklı Pide, Höşmerim ve Sinkonta isimli de meşhur olan yöresel yemekler bulunmaktadır. Şehzade tatlısı isimli olan meşhur bir yöresel lezzet de bulunmaktadır ve bu tatlı içerisindeki şeker sadece kuru üzümün kullanılmasıyla yapılmaktadır. Her yerde var olan kokorecin daha iri parçalı olanı bol kimyon ile Manisa’da tadabilirsiniz.
Manisa ili aynı zamanda sultaniye üzümü ile de meşhurdur. Kırkağaç Kavunu, Sultan Çayı, maden suyu, Akhisar Gazozu, zeytin, zeytinyağı, Cilveli Kahve gibi de Manisa ilinde meşhur olan birçok besin maddesi bulunmaktadır. Gelin beraber Manisa’nın yöresel yemekleri ve tatlıları inceleyelim.
Manisa'nın dillere destan yöresel yemekleri
Kendine has lezzetleriyle zengin bir sofraya sahip Ege'nin parçası, Şehzadeler şehri Manisa'nın dillere destan yöresel yemeklerini sizler için derledik. Eğer Manisa'ya gezmek için veya bir iş için yolunuz düşerse bu lezzetleri tatmadan Manisa'dan ayrılmayın.
- Manisa Kebabı
- Salihli Odun Köftesi
- Akhisar Köfte
- Keşkek
- Alaşehir Kapaması
- Yaprak Sarma
- Akhisar Katmeri
- Nohutlu Mantı
- Simit Ekmeği
- Kula Güveci
- Börülce Taratoru
- Şekerli Pide
- Sinkonta
- Bohça Kebabı
- Pideli Paça
- Sura
Manisa’nın neyi meşhur sorusuna yanıt verdik. Tatmanız gereken lezzetleri sıraladık. Bu lezzetler hakkında daha detaylı bilgi sahibi olmanız adına hepsini tek tek derledik.
Ufak bir not düşelim; haberimizi okurken şimdiden acıkabilirsiniz.
1. Manisa Kebabı
2/3 dana eti, 1/3 kuzu eti, tereyağı, sumak, tuz, 3 domates, 5 yeşil biber, 1 kuru soğan maydanoz alınır. Dana ve kuzu eti karışık olarak çift kıyılmak suretiyle kıyma haline getirilir. Tuzlanıp iyice yoğrularak şişlere düzgün ve fazla kalın olmayacak bir şekilde sarılır.
Şişlere sarılan kebaplar odun kömürü ateşinde pişirilirken, pideler de ayni ateşte ısıtılarak hafif kızartılır. Domates ve biberler de aynı ateşte hafif közlenir. Kızaran pideler servis tabağına alınarak kare kare kesilir. Pişmiş olan kebaplar da şekilleri bozulmadan düzgün bir şekilde pidelerin üzerine alınır.
Kızdırılmış tereyağı gezdirilir, sumak serpildikten sonra közlenmiş domates ve biberle süslenip, soğan salatası ile birlikte servis edilir.
2. Salihli Odun Köftesi
Salihli odun köftesi, üretiminde 3 aylık ile 1 yaş arasında olan erkek kıvırcık kuzu kullanılmaktadır. Kuzuların kesiminden sonra karkaslar 24 saat 4°C da dinlendirilir, daha sonra kaburga, but ve böbrek yatağı kısımlarından etler alınır. Etlerin sinirleri ayıklanır. Kullanılan farklı etlerin toplam et karışımında yaklaşık oranları şu şekildedir; %35 kaburga, %47 but ve %18 böbrek yatağı. Bu oranlar değişim gösterebilir. Kullanılan yağ kuyruk yağıdır ve köfte karışımının %10'u civarında etin kendi yağına ilave olarak kullanılır. Meşe odununda özel yöntemle pişirilmesiyle elde edilen Salihli'ye özgü bir et ürünüdür.
Pişmiş köfte, yaklaşık 7 cm boyunda, 1.5 cm enindedir. Rengi kahverengimsi, köfte rengindedir. Yağlı görünümü yoktur. Lezzeti kendine özgü, karakteristiktir, güzel bir lezzettedir. Kolayca çiğnenebilen, ideal köfte dokusuna sahiptir. Ağızda hissedilen yoğun, iyi bir sululuğu vardır.
Salihli odun köftesi servis yapılırken, müşterinin tabağına şişlerle getirilir ve o anda tabağa konulurken şişlerden çıkartılır. Böylece sıcak servis imkanı sağlanır. Sunumu pişmiş domates, közlenmiş biber, yeşillik ve baharatlarla yapılabilmektedir.
3. Akhisar Köfte
Akhisar Köfte, Alaca Dana etinin köfte hamuru olarak işlenmesi ile elde edilir. Etler; kaburga %50, boyun %20, ön kol %20, darp yağı %10 civarında alınır. Et ele alındığında ele parlaklık vermez ve ele bulaşacak kadar yağlı olmaz. Rengi açık pembedir ve yoğun olmayan sarımsı beneklidir. Kıyma haline getirilmeden önce sinirleri temizlenir, tercihen Karacabey Soğanı ve tuz katılarak kıyma makinesinde çekilir, homojen hale gelene ve sertleşene kadar yoğrulur. Dinlendirme sonrası dört parmak belli olacak halde şekillendirilerek ızgarada pişirilir.
Akhisar Köfte, köfte hamuru elde sıkılarak şekillendirildiği için dört parmak izi yüzeyinde net olarak görülmelidir. Ortalama boyu 7 cm, eni 2,5 cm’dir. Bir adet köfte ağırlığı ortalama 15-17 gr’dır. Pişmiş olan köftenin rengi kiremit kahverenginden biraz daha koyu, orta esnekliktedir. Bir porsiyonda (100 gr.) altı adet köfte bulunur. Kokusu ve tadı kendine hastır. Kolay çiğnenebilir yumuşaklıkta, yumuşaklık veren hafif sululuktadır.
4. Keşkek
Keşkek için yalnızca Manisa yöresine ait diyemeyiz ancak Akhisar'da yapılanın tadı da bir başka. Bunun yanı sıra Demirci Keşkek’i UNESCO’nun Somut Olmayan Kültürel Miras korumasına girdi.
Keşkek özellikle köy düğünlerinde verilen yemeklerde yapılır. Ayrıca köfteci restoranlarında bulabilirsiniz.
5. Alaşehir Kapaması
Alaşehir kapaması, Manisa’nın en özel lezzetlerinden biri. Bir çeşit mantı diyebileceğimiz Alaşehir kapaması yoğurt sosu ya da et suyuyla servis ediliyor.
Yöresel bir yemek olan kapama yemeği yağsız dana kıyması, soğan, maydanoz, karabiber, tuz, tereyağı, kemik suyu, sıvı yağ, yoğurt, ustalık mahareti ile bir araya gelmesinden oluşuyor. Kapama içerisinde bulunan malzemeler nedeniyle vücudun direncini artırdığı için zinde tuttuğu ve bütün hastalıklara karşı koruduğuna inanılıyor.
6. Yaprak Sarma
Yaprak sarma deyince akla gelen ilk yer tabii ki Ege usulü o incecik sarılan zeytinyağlı yaprak sarmadır. Manisa’nın taze üzüm yapraklarıyla sarılmış yaprak sarmasını yiyen hiç kimse bu lezzetten vazgeçemiyor.
Hazırlanışında ise üzüm yaprakları yıkanır. Kaynar suya batırıp çıkarılır. Soğan ince doğranır. Diğer malzemeler eklenir. İyice karıştırılır. Limon suyunun yarısı konur. Yapraklar açılır. Küçük sap kesilir. Kaşığın ucu ile içten az miktar alınır. İnce ince (küçük parmak kadar)sarılır. Tencere tabanına kalan yapraklar ve küçük sapları yayılır. Sarmalar dizilir. Üzerini örtecek kadar sıcak su biraz zeytinyağı ve kalan limon suyu eklenir. Üzerine ters çevrilmiş porselen tabak kapatılır, tencerenin kapağı kapatılır. Orta ateşte 35 dakika pişirilir.
Piştikten sonra üzerine zeytinyağı gezdirilir.
Afiyet olsun.
7. Akhisar Katmeri
Toz Antep fıstığının yer aldığı iç harcıyla şerbetli bir hamur tatlısı olarak da hazırlanabilen katmer, Akhisar'da yöreye has tulum peyniri, yumurta ve doğranmış maydanoz ilavesiyle tuzlu olarak hazırlanıyor. Hamurunun çok ince açılmış olması şart. Zeytinyağı ile yağlanmış sac üzerinde pişirilen katmer kokusu anlatılacak gibi değil.
8. Nohutlu Mantı
Süt, yumurta, un ve tuz, biraz ılık su ilavesiyle açılabilecek yumuşaklıkta bir hamur yapılır. Oklava veya merdane yardımıyla 1 mm kalınlığında açılır. Açılan hamur 2,5 – 3 cm’lik kareler halinde kesilir. Karelerin içine hazırlanan nohut püresinden konularak, her bir karenin köşeleri üstte toplanarak kapatılır ve yağlanmış fırın tepsisine dizilir. Üzerleri pembeleşene kadar fırında pişirilir. Fırından alınan mantılar tercihen tavuk veya et suyunda haşlanır, kevgirle suyu süzülerek servis tabaklarına alınır, üzerine sarımsaklı yoğurt konur, pul biberle kızdırılmış tereyağı gezdirilerek servis yapılır.
9. Simit Ekmeği
Simit Ekmeği, en fazla Manisa yöresine ait olan bir lezzettir. Bu ekmeği yediğinizde gerçekten ekmek yediğinizin farkına varacaksınız. Ekmeğin yapımı diğerlerine benzese de en önemli fark nohut mayası ile hazırlanmasıdır. Nohut mayası eskiden çok fazla kullanırmış. Günümüzde hazır mayalar çıktığından, bu tür lezzetler artık yöresel olarak yapılmaktadır. En zor kısmı nohut mayasının hazırlanması olsa da bir kere mayayı yaparak haftalık ekmeğinizi rahatlıkla pişirebilirsiniz.
10. Kula Güveci
Kuzu eti güzelce yıkanarak toprak güveç veya herhangi bir kapta haşlanır. Etin kefi alınıp, suyu süzülür. Haşlanmış olan et, toprak güvece döşenir. Üzerine iki dilim büyükçe domates ve bir iki tane biber konulur. Yarım yemek kaşığı tereyağı ilave edilir. Etin kendi suyundan yeterince konularak fırına verilir. Et pembeleştikten sonra fırından çıkarılarak servis yapılır.
11. Börülce Taratoru
Börülcelerin varsa kılçıkları ayıklanarak, 3-4 cm uzunluğunda doğranır. Az tuzlu suda haşlanarak süzülür. Sarımsaklar biraz tuz ile dövülür, çukur bir kap içinde limon suyu, zeytinyağı ve 1 çorba kaşığı un ilavesiyle iyice karıştırılır. Haşlanıp, süzülmüş ve soğutulmuş börülceler kapaklı bir kaba alınarak hazırlanan sos üzerine dökülerek en az birkaç saat dinlendirildikten sonra servis yapılır.
12. Şekerli Pide
Hamur yarım parmak kalınlığında açılır, üzerine her tarafına yayılacak şekilde tahin sürülür. Toz şeker tahinin üzerine serpilir. Hamur rulo şeklinde yuvarlanır. Daha sonra bir uzundan tutulup daire şekline getirilir. Merdane ile 1 cm kalınlığında açılır. Üzerine çifte kavrulmuş tahin sürülüp, fırına verilir. Fırından çıkarıldıktan sonra 5 dakika bekletilip, servis yapılır.
13. Sinkonta
Ege Bölgesi'nde oldukça yaygın olan ancak Egeli olanlar dışında kimsenin pek bilmediği sinkonta yemeği bal kabağıyla yapılan salçalı bir yemektir.
Bal kabağı soyulup yıkadıktan sonra dilimlenir ve tepsiye dizilir. Soğan piyazlık doğrayır kabakların üzerine dizilir. Salça ve un 1 çay bardağında suda ezilir. Üzerine sirke, limon suyu, zeytinyağı, ezilmiş sarımsak ve tuz eklenir ve çırpılır. Hazırlanan sos kabakların üzerine dökülür. Üzerine pul biber ve nane serpilir. Tepsinin üzeri folyoyla kapatılır. Fırın 200 dereceye ayarlayıp ısıtıldıktan sonra yemek fırına verilir. 45 dakika kadar pişirildikten sonra folyo üzerinden alınır 15 dakika kadar da bu şekilde pişirilir. Sinkonta hazır.
14. Bohça Kebabı
Manisa kebabı ve Manisa bohça kebabı birbirleriyle çok karıştırılan tarifler. Manisa kebabı, iskender kebabın ince uzun köftelerle yapılan versiyonu. Bohça kebabı ise, bol bezelyeli bir et sotenin kreple bohçalanıp beşamel sosla taçlandırılmasıyla ortaya çıkan gösterişli ve lezzetli bir tarif.
15. Pideli Paça
4 asırlık geçmişe sahip Kırkağaç'a özgü 'Pideli ayak paça' yemeği, parmak ısırtıyor. Damakta bıraktığı leziz tadıyla pideyi ayak paça, Manisa'nın ilçelerden birçok kişinin yıllardır bir araya gelmesiyle ilk kez yapılmıştır. Yöreye özgü pide, paça ve paça eti suyundan yapılan lezzet, ilk kez tadanların adeta hayran kalıyor. Sağlığa faydalarıyla yıllardır severek yenilen bu yemek için uzmanlar, "Zengin vitamin ve mineral içeriği nedeniyle doğal antibiyotik. Bağışıklık sistemini güçlendirir. Kış aylarında soğuk algınlığı ve gripten korur" diyor.
16. Sura
Hem Manisa, hem de Balıkesir ile özdeşleştirilen sura yemeği, kuzu eti ve pilav ile hazırlanır. Sura yapımında ise genellikle büyük kaburga eti kullanılır.
Manisa’nın Meşhur Tatlıları
Manisa’nın neyi meşhur sorusuna tatlılardan devam edelim. Manisa’nın meşhur tatlılarına göz attığımızda 3 lezzet dikkat çekiyor. İşte Manisa’nın meşhur tatlıları…
- Şehzade Tatlısı
- Mantar Tatlısı
- Gelin Kız Helvası
Gelin bu 3 lezzeti inceleyelim.
1. Şehzade Tatlısı
Toz şeker ve su kaynatılarak bir şerbet hazırlanır. Ocağın altı kapattıldıktan sonra limon suyu eklenir ve soğumaya bırakılır. Ardından margarin, yumurta, toz şeker, sıvı yağ, vanilya, irmik ve un bir kaba alınır. Ele yapışmayan bir hamur elde edene kadar yoğurulur. Hazırlanan hamurdan ceviz büyüklüğünde parçalar koparılır, yuvarlanarak şekil verilir. Daha sonra tüm hamurları, önce haşhaşa ardından da fındığa batırıp yağlanan fırın tepsisine yerleştirilir. Şehzade tatlısı, 180 derece fırında, 20-25 dakika pişirilir. Fırından çıkan tatlının üzerine şerbeti dökülür ve 1-2 saat dinlendirilir. Afiyet olsun.
2. Mantar Tatlısı
Manisa'ya ait mantar tatlısı ismi ve görüntüsü ile oldukça ilgi çekici bir tatlıdır. Oldukça lezzetli olan bu tatlı kızartılarak hazırlanır.
Toz şeker ve su kaynatılarak bir şerbet hazırlanır. Şerbet soğurken mantarları soyup sapları kesilir. Ardından hazır hâldeki hamurdan, mantarları kapatacak boyutta parçalar kesilir. Tüm mantarlar, hamur karelerinin üzerine koyulur, içlerine ceviz serpilir. Ardından hamur katlanarak mantar tamamen kapatılır. Bir kâsede yumurtalar çırpılır. Hamurlaı yumurtaya batırılır ve kızgın yağda kızartılır. Daha sonra tatlı, soğumuş şerbete batırılır. Afiyet olsun.
3. Gelin Kız Helvası
Manisa'nın Gördes ilçesinde geleneksel lezzetler arasında yer alan yöreye has Gördes Gelin Kız Tatlısı, ramazan ayında sofraları süslüyor.
250 gr tereyağı, 200 gr margarin ve 1 tatlı kaşığı sıvı yağ kızdırılır. Yarım kilo un yavaş yavaş dökülür ve devamlı karıştırılarak pembeleşene kadar kavrulur. Pembeleşen una 3 su bardağı pudra şekeri dökülür ve şeker eriyene kadar karıştırıldıktan sonra ocaktan alınır. Helva servis tabağına koyulur ve üzeri bademle süslenir. Dolaba koyulup biraz soğutularak da servis edilebilir. Afiyet olsun.
Manisa'nın neyi meşhur yazımızı sonlandırıyoruz. Umarım damak tadınıza uygun önerilerde bulunmuşuzdur...
