Mantarlar, klorofile sahip olmayan sporla üreyen canlılardır. Mantarların bazıları sağlık için faydalı iken bazıları da tehlikeli olabilmektedir. Bu ayrımı yaptığınızda, protein oranı yüksek mantarlar ile sağlıklı beslenmeniz mümkündür. Işık, sıcaklık, rutubet ve toprak asitlerinin yeterli olduğu alanlarda bolca yetişen mantarlardan bugün size kuzugöbeği mantarını tanıtacağız.
Şekil itibarıyla biraz işkembeyi andıran bu farklı ve faydalı mantarın özelliklerini duyunca çok şaşıracaksınız. Çünkü bu mantarın ekonomik değeri neredeyse altın ile aynı rakamlarda!
Protein Deposu Kuzu Göbeği Mantarı Nedir?
Kuzu göbeği mantarı, bahar aylarında ortaya çıkan, besin değeri ve sağlığa faydalarıyla oldukça dikkat çeken bir mantar türüdür. Diğer adıyla Morchella Esculenta olan bu mantar morchellaceae familyasından gelir. Az bulunur ve çok lezzetli bir bitki olması sebebiyle değerli ve yüksek fiyatlıdır. Bazı bölgelerimizde her yıl mayıs ve haziran aylarında toplanabilen kuzu göbeği birçok sağlık sorunu üzerinde de etkili bir mantardır.
- Kuzu göbeği mantarı, yumurtaya benzeyen biçimi ve delikli yapısı ile türlerinden biraz farklılık göstermektedir.
- Kırmızıdan sarıya çalan rengi ile kendine has bir renk geçişi olan bu mantar, hoş kokan bir tada sahiptir.
- Etli kısmı biraz mum kıvamındadır ve sap kısmında silindir ve boş bir yapı bulunur.
- Tüketilmeye uygun olan kuzugöbeği mantarı, porsiyon kontrolü ile yenmelidir.
- Morchella cinsinden olan bu faydalı mantar farklı isimlerle de anılmaktadır.
- Höbelen mantarı ya da moren mantarı adını duyduğunuzda, kuzugöbeği mantarından söz edildiğini anlayabilirsiniz.
- Kırmızı et kadar yüksek protein içeren bu mantar özellikle de Fransız yemeklerinde sıkça kullanılmaktadır.
- Diyet beslenmesi için de uygun olan kuzugöbeği mantarı düşük kalorili besinler arasındadır.
- 100 gramlık bir porsiyon sadece 31 kalori içermektedir.
- Hastalıkları iyileştirme özelliği bulunan kuzugöbeği mantarını daha iyi tanımak için bir sonraki başlıkta yer alan bilgileri dikkatle okumanızı tavsiye ederiz.
Kuzu Göbeği Mantarının Faydaları Nelerdir?
Kuzu göbeği mantarını kısaca tanıdığımıza göre geçelim bizi en çok ilgilendiren kısımlardan birine, yani kuzu göbeği mantarının faydalarına... Kuzu göbeği mantarı ne işe yarıyor birlikte öğrenelim.
Vitamin ve mineraller bakımından çok zengin olan kuzu göbeği mantarı, vücuda protein sağlama konusunda da oldukça iddialı
- 1 adet kuzu göbeği mantarının neredeyse 1 kilogram kırmızı etten alacağınız proteine dek protein içerdiği söyleniyor. Proteinin yanı sıra içinde bolca B1,B2 ve C vitaminleri ve kalsiyum, potasyum, sodyum, çinko mineralleri de bulunuyor.
Bağışıklık sistemini güçlendiriyor
- Tüm bu içindeki maddeler sayesinde antioksidan özellikler taşıyan kuzu göbeği mantarı, bağışıklık sistemini güçlendiriyor.
Beynin sağlıkla çalışmasına destek oluyor
- Bu özelliği sayesinde vücutta zihin açıcı bir etkisi bulunuyor.
Kansızlığa iyi geliyor
- Vücutta demir eksikliğine bağlı olarak oluşan kansızlık, yani anemi problemine çözüm oluyor.
Vücudun hastalıklara karşı direncini artırıyor
- Güçlü antioksidan özellikleri sayesinde sadece grip, nezle gibi hastalıklara karşı değil birçok kanser türüne karşı da vücudu koruyor.
Kan şekerinin dengelenmesine destek oluyor
- Kuzu göbeği mantarı bu özelliği sayesinde diyabete iyi geliyor.
-
Kan dolaşımının sağlıklı bir şekilde sürmesini sağlıyor.
Bu sayede kalp ve damar sağlığını da koruyor, kalp krizi, felç, damar tıkanıklığı gibi çeşitli kalp ve damar hastalıklarına karşı vücudumuzun yanında yer alıyor.
Göz sağlığını koruyor
- Özellikle ileri yaşlarda kendini gösteren katarakt problemi başta olmak üzere birçok soruna karşı göz sağlığını da koruduğu biliniyor.
Kuzu Göbeği Mantarının Zararları Nelerdir?
Kuzu göbeği mantarının bilinen ciddi bir zararı bulunmuyor, ancak tabii ki her mantarda olduğu gibi bu mantarı yemeden önce de dikkat etmeniz gereken önemli konular bulunuyor. Öncelikle mantar ve benzeri ürünlere alerjiniz olmadığından emin olmanız gerekiyor. Aldığınız kuzu göbeği mantarının mutlaka zehirsiz, gerçek bir kuzu göbeği mantarı olduğundan da emin olmanız hayati önem taşıyor.
Kuzu göbeği mantarı faydaları güçlü bir mantar türü olduğundan fazla tüketmemek gerekiyor. Aşırı tüketilmesi durumunda protein başta olmak üzere birçok yararlı madde ve etki vücudunuza aşırı geleceğinden mide ağrısından bulantı ve kusmalara kadar birçok yan etkiyle karşılaşabilirsiniz, aman diyelim.
Siz siz olun, mantar gibi tehlikeli olma ihtimali yüksek yiyecekleri tüketmeden önce mutlaka bu işin uzmanı kişilere danışın, eğer ciddi bir rahatsızlığınız, düzenli olarak kullanmanız gereken ilaçlar varsa doktorunuza da danışmayı unutmayın ve onların söylediklerinin aksi bir davranışta bulunmayın, bizden uyarması.
Kuzu Göbeği Mantarı Nerede Yetişir?
Kuzu göbeği mantarı üretimi belirli kriterler içinde yapılmaktadır. Eğer verimli bir üretim gerçekleştirmek istiyorsanız; en doğru zamanı seçmelisiniz. Kuzugöbeği mantarının yetişme koşullarına değinecek olursak şu sonuçları ifade edebiliriz:
- Mart ayında yetişmesi oldukça uygun olan kuzu göbeği mantarı, bahar döneminde iyi şekilde yetişebilir.
- Zengin mineralleri toprakları bulduğunda çürümeye fırsat vermeden büyür.
- Ülkemizde orman yollarında, akarsu kenarlarında, fındık ve fıstık gibi ağaçların diplerinde sıkça görülmektedir.
- Özellikle de yanmış arazilerde bir süre sonra kendiliğinden yetişebilir. Odunsu yapıları çok sevdiği için yanmış topraklar kuzugöbeği mantarı için idealdir.
- Ege, Karadeniz ve Akdeniz kesimlerinde kuzu göbeği mantarını sıkça bulabilirsiniz.
- Muğla’nın Dalaman, Köyceğiz, Menteşe ve Ortaca ilçeleri kuzugöbeği mantarı açısından zengin bir konum olmaktadır. Bu ilçelerde verimli kuzu göbeği mantarı serası bulunur ve hatta bu mantar adına festival düzenlenir.
- Ülkemizde üretimi yapılan kuzu göbeği mantarının Avrupa ülkelerine yapılan ihracatı, ülke ekonomisine katkıda bulunurken pek çok kişiye de iş imkanı sağlamıştır.
- Denize yakın konumlarda bu mantarın üretimi ile ekonomiye can gelmiştir.
Kuzu Göbeği Mantarı Nasıl Yetiştirilir?
Morel mantarı, höbelen mantarı ve döbelen mantarı gibi isimlerle de anılan kuzu göbeği mantarı, ne yazık ki yetiştiriciliği pek de kolay olmayan bir mantar türü. Dolayısıyla onu yetiştirmek için bilinmesi ve uygulanması gereken önemli püf noktaları var. Şimdi bu püf noktaları öğrenme, kuzu göbeği mantarı nasıl yetiştirilir keşfetme zamanı!
Kuzu göbeği mantarını yetiştirmek için genel olarak bilmeniz gerekenler şöyle:
1. Ortam
Kuzu göbeği mantarı her alanda kolayca yetişmiyor, aksine onun sağlıkla yetişebilmesi için tohumlarının belirli ağaçların dibine ekilmesi gerekiyor. Bunun için en uygun ağaçlar ise karaçam ağaçları. Eğer çevrenizde dibine mantar ekebileceğiniz karaçam ağaçları varsa kuzu göbeği mantarı yetiştirmek için ilk şartı sağlamışsınız demektir. Ancak yeterli mi? Tabii ki değil. Kuzu göbeği mantarlarının tohumlarını ekmeye başlamadan önce toprağı mutlaka zararlılardan ve yabani otlardan arındırmanız gerekiyor. Tüm bunlar tamamsa ikinci adıma geçebiliriz
2. Tohumların temini
Kuzu göbeği mantarını tohumdan yetiştirebilirsiniz. Ancak hem yetiştirmesi zor hem de çok değerli bir mantar türü olduğu için kuzu göbeği mantarı tohumlarını mutlaka güvenilir adreslerden temin etmeniz büyük önem taşıyor. Dolandırıcılığa maruz kalmadığınızdan emin olarak güvendiğiniz bitki yetiştiricilerinden, ziraat mühendislerinden bu konuda destek alabilir, daha önce kuzu göbeği mantarı yetiştiriciliği yaptığını bildiğiniz kişilerden de yardım alabilirsiniz. Kuzu göbeği mantarı tohumunu piyasada genel olarak özel kitler halinde bulursunuz, aklınızda bulunsun.
3. Tohumların ekimi
Kuzu göbeği mantarı tohumlarını ekeceğiniz toprağı öncesinde alçı ve odun külü gibi farklı malzemelerle karıştırarak zenginleştirmeniz gerekiyor. Böylece toprağı daha çok verim alabileceğiniz bir hale getirmiş oluyorsunuz. Ardından toprağı son bir kez çapalayıp havalandırmanız da önemli. Toprak hazır olduğunda yapmanız gerekense elinizdeki mantar tohumu kitini üzerinde anlatıldığı şekilde ekime hazır hale getirmek. Eğer kit üzerinde aksi bir uyarı yapılmadıysa temiz içme suyu ve şeker pekmezini karıştırıp içine tohumları ilave edin ve karışımı bir taşım kaynatıp dinlenmeye bırakın. 1-2 gün dinlendirdikten sonra temiz bir bez yardımıyla tohumları sudan süzerek ayırın. Elinizde kalan suyu mantarları ekeceğiniz toprağa dökün. Ardından kuzu göbeği mantarı tohumlarını toprağa güzelce serin ve üzerini 1 santimetre kalınlığını geçmeyecek kadar ince bir toprak ve yaprak tabakasıyla dikkatlice kapatın.
4. Sıcaklık ve mevsim
Kuzu göbeği mantarı tohumlarını ekmeye karar verdiğinizde sıcaklık ve mevsime de özen göstermeniz gerekiyor tabii. Bu tür mantarlar için genel olarak önerilen sıcaklık 15 ila 20 santigrat dereceler arası. Eğer bulunduğunuz bölge soğuksa ya da çok sıcaksa bu sıcaklığa geleceği mevsimi mutlaka beklemeniz gerekiyor. Ülkemiz için genel ekim zamanı olarak önerilen ise sonbahar ayları ya da yaz sonu oluyor, aklınızda bulunsun.
Ülkemizde en çok Akdeniz, Ege ve Karadeniz kıyılarında yetiştirilen mantarlardan kuzu göbeği mantarının yetiştirilmesi gördüğünüz gibi bir hayli emek istiyor. Bu sebeple konuya çok hakim olmadan onu yetiştirmeye çalışmamanız, alanında uzman kişilerden mutlaka destek almanız büyük önem taşıyor. Aksi halde yolunuz zehirli mantarlarla da kesişebilir, aman dikkat!
Kuzugöbeği Mantarı Nasıl Pişirilir?
Faydalarını saydığımız kuzu göbeği mantarı yemeği ile masanıza konuk olabilir. Peki hangi pişirme tekniklerine uygundur? Hangi lezzetler ile uyum sağlar? Merak edenler için püf noktalarını açıklayalım. Yalnız tüketmeden önce; güvenli yerlerden aldığınız mantarlar ile mutfağa geçmenizi tavsiye ediyoruz.
- Almış olduğunuz mantar çok büyük ve sert yapıya sahipse, haşlayıp yemeklerinizde kullanabilirsiniz.
- Lezzetli soteler için diğer mantarları tercih ettiğiniz gibi kuzugöbeği mantarını da seçebilirsiniz.
- Fırında pişirme kağıdında da kolayca ve zahmetsiz şekilde pişirerek tüketebilirsiniz.
- Kuzugöbeği mantarının lezzetlendiği bir yöntem de bol sebzeler ile kavurma işleminden geçmesidir. Besin değeri yüksek olan bu fikri sevebilirsiniz.
- Ayrıca börek ya da pizza için de bu mantarı kullanabilirsiniz. Lezzetli bir sonuç alacaksınız!
- Mantar ve kaşar uyumunu kuzu göbeği mantarı için denemek isterseniz, deneyenlerin bu lezzeti pek beğenmediğini ifade edebiliriz. Kendine has bir aroması olan kuzugöbeği mantarı, eriyen kaşar ile farklı bir tat vermektedir. Eğer bu yöntemi seviyorsanız, evinizde deneyebilirsiniz.
- Çorbalarda mantar kullanırken, kuzugöbeği mantarını minik minik doğrayıp çorbanıza lezzet ve sağlık ekleyebilirsiniz.
Kuzu Göbeği Mantarı Nasıl Saklanır?
- Kuzu Göbeği mantarını taze olarak bahar döneminde tüketebilirsiniz.
- Kış günlerinde de şifasından faydalanmak için kurutma yöntemi iyi bir fikir olabilir.
- Kurutmak istediğinizde gün ışığında ve temiz bir ortamda ipe dizerek birkaç gün kurumasını bekleyebilirsiniz.
- Kurutulan kuzugöbeği mantarını, dolapta ve güneş almayan serin bir ortamda saklayabilirsiniz.
- Kuzu göbeği mantarı zehirli olur mu? Her mantarın zehirleme ihtimali vardır. Sağlıklı şekilde üretilmeyen ya da toplanmayan mantarlar kişileri zehirleyebilir. Bu nedenle alacağınız mantarı güvenilir adreslerden temin etmeye özen göstermelisiniz.
- Kendi imkanlarınız ile kuzugöbeği mantarını toplarken boyutlarının çok küçük olmamasına dikkat ediniz.
- Toprağından ayırırken hassas davranmanız daha iyi olur.
Kuzu Göbeği Mantarı Fiyatı Nedir: Kilosu Kaç Paradan Satılıyor?
Kuzu göbeği mantarı dışında morel mantarı, höbelen mantarı ve döbelen mantarı gibi isimlerle de anılabiliyor. Türkiye'de en çok Ege, Akdeniz ve Karadeniz'in kıyı bölgelerinde; çam, akçaağaç, kayın, fındık gibi ağaçların altında yetişen Kuzu göbeği mantarının kilosu 2024 yılı satış fiyatı 900 liradır.
